GÖNEN TARİHİ İlçemizin ismi olan Gönen; sevilmek, mutlu olmak, bolluğa, berekete kavuşmak gibi anlamlar gelmektedir. Roma İmparatoru Augustos'un 'Psidia' diye anılan yörede (Isparta-Burdur) kurduğu dört şehirden biri olan Gönen, o devirlerde (Comana, Conana, Conan) gibi adlarla anılmıştır. Uzun yıllar Konan ismi ile de anılan Gönen, Konan ismini kervancıların İzmir-Aydın kervan yoluyla İç Anadolu'ya geçerken Gönen höyüğündeki fener nedeniyle, burada konaklamalarından almıştır. Gönen, eski bir medeniyet beşiği olup, tarihi M.Ö.2000 yıllarına kadar uzanmaktadır. Ne zaman kurulduğu hakkında, kesin bir tarih tespit edilememiştir. İlçemizin kuzeybatısında, 1650 m. yükseklikte bir tepe üzerinde tarihi bir kale olup, kale hakkında bugüne kadar, hiçbir arkeolojık araştırma yapılmadığından, geniş bir bilgi yoktur. Kale, 4 m.uzunluğunda, 1 m.genişliğinde taşlarla yapılmıştır. Kalenin ihtiyacı olan su Yuvecca Yaylasından, 35 cm.çapındaki künk borularla sağlanmıştır. Yine tarih öncesi devirlere ait olduğu sanılan, Gönen Ovası üzerinde bulunan iki tepecikten oluşan höyükler hakkında da, arkeolojik çalışmalar yapılmadığından, kesin bilgiler yoktur. Yapılan araştırmalara göre, ilk yerleşim yeri Yuvecca, şimdiki yayla adıyla bilinen yerdir. Buraya ilk gelenler yöre içi göçerleridir. O zamanlar, şimdiki Gönen'in bulunduğu yer ova ve göl halinde olduğu için yerleşim yeri Yuvecca'da gerçekleşmiştir. Selçukluların yıkılış devrinde, Anadolu coğrafyasının bir çok yerinde, farklı beylikler ortaya çıkmıştır. Bu yörede ise Hamitoğulları Beyliği kurulmuştur. Zamanla toprakları daralan Hamitoğulları, topraklarının bir bölümünü Osmanlı Padişahı I.Murat'a satmış, Gönen'e çekilerek kalan topraklarını buradan idare etmiştir. Böylece Gönen, büyük ve köklü bir yerleşim yeri özelliği kazanmış, çevresinde 16 köy kurulmuştur. Osmanlı devrindeki kayıtlarda, Gönen için "Hamitelindeki Gönen" ibaresi yazılıdır. Selçuklulardan kalma tarihi hamamın taş yazıtında bulunan, "Şehri Gönen,Kasaba-i Isparta" ibaresi de Gönen'in ne denli önemli bir yerleşim yeri olduğunun kanıtıdır. İlçemizde mezarı olduğu tarihi araştırmalarla tespit edilen Yunus Emre'nin Manastır Mevkiinde türbesi bulunmaktadır. Pr.Dr.Fuat KÖPRÜLÜ, Türk Edebiyatında İlk Mutasavvuflar adlı eserinde Bursalı İsmail Hakkı'ya atıf yaparak, Yunus Emre'nin mezarının Keçiborlu yakınındaki gölün doğu tarafında olan dağ sırtında bir köyde olabileceğini ifade etmektedir. Bu ifadeden anlaşılacağı üzere, bu yer ilçemiz sınırlarında bir yer olan Manastır Mevkiini işaret etmektedir. Bu nedenle ilçemizde Yunus Emre, Balım Sultan ve Şeyh Saadettin Türbesi Turizm Tanıtma Derneği kurulmuştur. Her yıl Haziran ayının ilk haftasında, Yunus Emre Aşure Günü düzenlenmektedir. Bu günü düzenlemekteki amaç, Yunus Emre'yi halka tanıtmak ve sevdirmek; böylece yöre halkının gönlünde yaşattığı Yunus Emre'ye bir mekan da Gönen de sağlamaktır.
GÖNEN'DE TARİHİ KALE Ilçenin kuzeybatisinda 1650 metre yükseklikte bir tepe vardir. Savunulmasi kolay olacagindan zamaninda kale bu tepenin zirvesine insa edilmistir. Kalenin yapiminda 4 metre uzunlugunda 1 metre genisliginde taslar harçsiz bir sekilde bina yapilmistir. Kalenin ihtiyaci olan su Yuvetça yaylasindaki pinarlardan yaklasik 35cm. çapindaki toprak künklerle saglanmistir. Kalede oldukça kalabalik bir nüfusun bulundugu anlasilmaktadir. Zamanla tabii afetler ve savaslar sonucunda bu sehir harabe halini almistir. Kale tarih öncesi devirlere ait oldugundan genis arastirmalarima ragmen bu tarihi kale hakkinda hiçbir belge elde edemedim.
YAZILI TAŞLARIN TETKİKİ Bölgemizde ilk ilmi tetkiki yapan zat Izmir eski kilisesi bas rahibi T.V.J.Arondel olmustur. Bu zat 1870 senesinde Izmir Aydin yolu üzerinden Uluborlu ve Yalvaç'i gezmistir. Maksadi Hristiyanlik tarihinde sembol durumundaki Pisidia'nin Antiyof sehrinin mevkiini bulmaktir. Bu yöreleri ilk defa ziyaret ederek vaazlarda bulunmustur.1912 yilinda Uluborlu ve Yalvaç'a gelen Ramsay arka arkaya 4 defa gelerek Yalvaç harabelerinin Bütün tarihi karakterlerini meydana çikarmaya muaffak olmustur. Uluborlu ilçemizdeki Apollonya sehri dönemine ait eserler buradaki bilhassa yazili taslarin mevcudiyetini ve Gönen ilçemizde vaktiyle Pisidia'nin mamurelerinden biri oldugundan Gönen'deki yazili taslarin da toplanabilecegi konusunda haber vermistir.Bu taslardan bazilari sunlardir: • Üzerinde büyük zincir islemeleri,• Üzüm salkimi islemeleri,• Çesitli çiçek islemeleri,• Kadin ve erkegin bir ellerinin yan yana islenmis resimler\digeri• Insan basi islemeleri,• Çesitli tas islemeleri mevcuttur.
GÖNEN HÜYÜĞÜ Arastiran : Ord.Prof.Dr.Saffet Aziz KANSU Dil Tarih ve Cografya Fakültesi Antropoloji Enstitüsü Direktörü, Türk Tarih Kurumu Üyesi.Gönen ve çevresini Senirce'yi geziyorduk. Ovanin kuzey ve güney çevresinde yaptigimiz tetkikler neticesinde bizi en çok ilgilendiren olay ova ortasina düsen Kir dagi kalker kitlesi ve ovanin güney ve güneydogusundaki magara ve kaya siginaklaridir. Arkeolojide ismini sik isitmeye basladigimiz Senirce Köyü bu dagin güney eteklerinde kurulmustur. Magaralar köye yakindir. Ayrica bu köy civari kültürü muhtelif müellifler tarafindan nasil degerlendirildigini Arkeolog Tahsin ÖZGÜÇ'ün "Dil Tarih ve Cografya Fakültesi dergisi Cilt 2 No 3de" çikan Ön Tarihinde Isparta ovasi Kültürü adli makalesinden ögreniyoruz. Bu köy ve ona yakin olan diger hüyükler Isparta ili çevresindeki ovalarin en eski iskan yeridir. Biz bu hüyüklerde ovayi basan göl yüzünden bir arastirma yapmak firsatini bulamadik.Yalniz mevzuumuza dahil Isparta çevresindeki hüyük yayilislarinin daha iyi bir tetkike muhtaç oldugunu kaydetmek istiyoruz literatür de Gönen Senirce ovasindaki rakimi az ve genis bir saha isgal eden Gönen hüyügünden hiç bahsedilmiyor. Bu yerlesim mevkilerine bir harita ile cografi durumuna uygun olarak tespiti hayirli bir is olacaktir.1944 yilinda Ankara'da Ispartalilar vakfi tarih Kültür ve ekonomi içerikli bir panel tertiplemislerdir bu toplantiya Afyon.,Izmir Burdur Denizli Antalya valileri kaymakamlari belediye baskanlari ile bazi dernekler davet edildi. Gönen'den Yunus Emre dernegi de davet edildi. Konusmacilar bazi yerlerde arastirma ve kazilar yapildigini uzun, uzun anlattilar. Konusma sirasi bana geldiginde Gönen'in 4000 yillik bir sehir oldugunu Türkler buralara geldikten sonra Türkçe( Osmancik, Kislacik, Karsiyaka, Kösk, Mihraphönü, Hüyük) gibi yer isimleri koyduklarini basta kale olmak üzere burada kalabalik bir nüfusun yasadigini izah ettim. Buranin bos olmadigini Prof.Tahsin ÖZGÜÇ'ün Gönen'deki Yassi Hüyügün Gönen hamaminin çevresinde incelemeler yaparak fotograflarini çekerek "arastirilmasi gerekir" diye yazdigini anlattim. Konusmam bitince vakif baskani Prof.Dr.M.Lütfü ÇAKMAKÇI Bey beni yanlarina aldilar. Ilgili Profesörler yanimiza gelerek konusma metnimi istediler. Sn. ÇAKMAKÇI çogalttirarak kendilerine verdiler. ' sene sonra 3 kisilik bir ekip geldi. Yogun yagis nedeniyle incelemeye çikilamadi. Bir sene sonra baska bir ekip gelmis. Ben rahatsiz oldugum için bulunamadim. Kaleye gitmis bol,bol fotograf çekmisler. Henüz raporlari gelmedi. Isparta ve çevresi zengin tarihi olusumlara sahne olmus bir bölgededir. Bu yazimizda Hamit iline ait belgelerden bazilari söyledir:980-1572 tarihi belge olup Anadolu Beylerine gönderilmistir.978-1570 senesinde Kibris adasinin fethi sirasinda yararlilik gösteren ve Hamit sancaginda ir kaza merkezi olan Gönen'in Gevges Köyünden Hasan isimli bir kisiye terakki olarak 5000 akçe verilmesi hakkindadir. Bir zamanlar muharebelerde yararlilik gösterenlere timar vermek ve bu suretle onlara her zaman harbe hazir bir vaziyette bulundurmak Osmanli Askeri Teskilati için çok önemli bir rol oynamaktaydi.
-- ADALET
İNSANSIZ ADALET OLMAZ ADALETSİZ İNSAN OLUR MU? OLUR, OLMAZ OLUR MU! AMA, OLMAZ OLSUN
ÖZDEMİR ASAF
MUTLU PAYLAŞIMLAR
--~--~---------~--~----~------------~-------~--~----~Bu mesajı "GÜLLER DİYARI ISPARTA"üye olduğunuz için aldınız Bu gruba posta göndermek için , mail atın : ispartali32@googlegroups.com Bu gruba üyeliğinizi sonlandırmak : ispartali32-unsubscribe@googlegroups.com Grubumuzu ziyaret etmek için: http://groups.google.com/group/ispartali32?hl=tr
Grubla ilgili sorunlarınız için: galibsarikaya@gmail.com Diğer grublarımız SON ROMANTİK : http://groups.google.com/group/sonromantik SAĞLIKCININ SESİ:http://groups.google.com/group/sagligim1 SLAYTZEDE:http://groups.google.com/group/slaytzede -~----------~----~----~----~------~----~------~--~---
